Falënderimi qoftë për Allahun e Madhërishëm, prej të cilit kërkojmë ndihmë, falje dhe udhëzim. Ndërsa salavat i dërgojmë pejgamberit të fundit Muhamed
Falënderimi qoftë për Allahun e Madhërishëm, prej të cilit kërkojmë ndihmë, falje dhe udhëzim. Ndërsa salavat i dërgojmë pejgamberit të fundit Muhamedit(a.s.), familjes së tij, shokëve të tij dhe të gjithë atyre që e ndjekin rrugën dhe mësimet e tij deri në amshim.
Vëllezër besimtarë!
Në hutben e sotme, me lejen dhe ndihmën e Allahut, do të flasim në temën:Ashtu siç i fitoi, ashtu edhe i shpenzoi
(NjĂ« tregim):Hasna u fut me shpejtĂ«si nĂ« shtĂ«pi dhe e gjeti nĂ«nĂ«n e saj duke pĂ«rgatitur ushqim pĂ«r babanĂ« e saj, i cili nĂ« çdo moment pritej qĂ« tĂ« kthehej nga puna. MenjĂ«herĂ« u afrua te nĂ«na e saj pĂ«r tâi ndihmuar,dhe me atĂ« rast e informoi atĂ«, se mĂ«suesja e mĂ«simbesimit ua kishte treguar njĂ« tregim shumĂ« interesant, pĂ«r njĂ« grua dhe vajzĂ«n e saj qĂ« shisnin qumĂ«sht. Ajo i tha asaj se ishte impresionuar nga morali i asaj vajze nga tregimi, dhe se dĂ«shironte tĂ« ishte si ajo vajza, nĂ« moralin dhe besimin e sinqertĂ« nĂ« Allahun e PlotfuqishĂ«m. Hasna nuk priti qĂ« nĂ«na tâi kĂ«rkonte asaj tâia tregonte tregimin, por ajo atĂ« e bĂ«ri vetĂ« dhe tha:
âTransmetohet se halifi Omer (r.a.),njĂ«herĂ« me shĂ«rbĂ«torin e tij i vizitoi vartĂ«sit e tij nĂ« MedinĂ«, dhe kur ata po kalonin pranĂ« njĂ« shtĂ«pie, e dĂ«gjuan njĂ« grua duke i thĂ«nĂ« vajzĂ«s sĂ« saj:âE dashura vajzĂ«, pĂ«rziej pak ujĂ« nĂ« qumĂ«sht qĂ« tĂ« bĂ«het mĂ« shumĂ«, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« fitimi ynĂ« tĂ« jetĂ« mĂ« i lartĂ«.â
Vajza iu pĂ«rgjigj:âOj nĂ«nĂ«, a nuk tĂ« kujtohet se sa i ka paralajmĂ«ruar muslimanĂ«t halifi Omer pĂ«r mashtrim, duke e pĂ«rmendur pikĂ«risht pĂ«rzierjen e ujit me qumĂ«sht pĂ«r fitime mĂ« tĂ« larta?!â
NĂ«na e saj i tha: âOmeri Ă«shtĂ« larg tani, oj vajza ime, dhe ai nuk na sheh çka po bĂ«jmĂ«â!
PĂ«r kĂ«tĂ« vajza u pĂ«rgjigj: âOj nĂ«nĂ«, edhe nĂ«se Omeri nuk na sheh, Allahu na sheh.â
Halifi Omar u gĂ«zua shumĂ« nga ato qĂ« dĂ«gjoi nga vajza, dhe e urdhĂ«roi shĂ«rbĂ«torin e tij qĂ« ta mbante nĂ« mend atĂ« shtĂ«pi, dhe tâi sillte lajme pĂ«r atĂ« familje nesĂ«r pas namazit tĂ« sabahut. ShĂ«rbĂ«tori e kreu detyrĂ«n e tij dhe e informoi udhĂ«heqĂ«sin e besimtarĂ«ve, Omerin (r.a.), se ajo ishte njĂ« familje, dmth. nĂ«na dhe vajza, qĂ« e siguronin jetesĂ«n nga shitja e qumĂ«shtit. Kur halifi Omer (r.a.), u kthye nĂ« shtĂ«pi, e thirri djalin e tij Asimin dhe e pyeti nĂ«se donĂ« tĂ« martohej. Pasi mori pĂ«rgjigje pozitive, ai e dĂ«rgoi pĂ«r ta kĂ«rkuar atĂ« vajzĂ«, dhe Asimi e pranoi kĂ«shillĂ«n e babait tĂ« tij.
Jo shumĂ« kohĂ« mĂ« vonĂ«, Omeri (r.a.), e martoi djalin e tij me atĂ« muslimanen e ndershme dhe tĂ« devotshme. Ajo grua ishte gjyshja e halifit tĂ« famshĂ«m emevit Omer ibn Abdulazizit, i cili ishte i njohur pĂ«r drejtĂ«sinĂ« dhe devotshmĂ«rinĂ« e tij. NĂ«na ishte e kĂ«naqur dhe e lumtur qĂ« vajza e saj u martua me djalin e halifit, dhe duke u penduar pĂ«r atĂ« qĂ« i kishte propozuar, i tha: âVajza ime, dije se nĂ« mashtrim nuk ka bereqet, se ai çon nĂ« zjarr, kurse fitimi hallall, sado i vogĂ«l tĂ« duket, ai e lartĂ«son njeriun dhe e çon nĂ« xhenet.â
Vëllezër të dashur!
Pejgamberi (savs), një herë ju tregoi sahabëve tregimin e fitimit hallall, duke thënë:
âNĂ« njĂ« nga popujt e mĂ«parshĂ«m ishte njĂ« njeri qĂ« bĂ«nte tregti me qumshtĂ«. Ai kishte njĂ« varkĂ« me tĂ« cilĂ«n shĂ«tiste nĂ«pĂ«r fshatra dhe vendbanime pĂ«rgjatĂ« bregdetit, dhe u shiste atyre qumĂ«sht. MirĂ«po, ai ishte mashtrues dhe tregtar i pandershĂ«m, sepse e pĂ«rziente ujin me qumĂ«sht, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« fitonte sa mĂ« shumĂ« para.
KĂ«shtu, ai njĂ«herĂ« e shiti tĂ« gjithĂ« sasinĂ« e âqumĂ«sht tĂ« pĂ«rzier me ujĂ«â, e mbushi çantĂ«n me monedha ari dhe u kthye nĂ« shtĂ«pi me varkĂ«n e tij, i lumtur dhe i kĂ«naqur pĂ«rplot me shpresĂ« se sĂ« shpejti do tĂ« bĂ«hej njeri i pasur. Derisa po Ă«ndĂ«rronte pĂ«r pasuri tĂ« tillĂ«, majmuni i tij i lumtur po kĂ«rcente nĂ«pĂ«r anije, dhe nĂ« njĂ« moment e kapi çantĂ«n me monedha ari dhe u ngjit me tĂ« nĂ« direkun e anijes.
Kur e pa kĂ«tĂ«, tregtari mbeti pa frymĂ« nga frika se majmuni do ta hidhte çantĂ«n me monedha nĂ« ujĂ«, dhe kĂ«shtu do ta shkatĂ«rronte tregtinĂ« dhe do tâi shuante Ă«ndrrat e tij tĂ« Ă«mbla. Ai iu lut qĂ« tĂ« zbriste, dhe i foli nĂ« mĂ«nyrĂ«n mĂ« tĂ« bukur: âTĂ« lutem zbrit nga lart, ose ma hidh çantĂ«n me monedha, por ngadalĂ«, qĂ« tĂ« mos bie çanta nĂ« ujĂ« dhe tĂ« mos i humbas fitimet e mia.â
Majmuni nuk e kuptoi atë që i thoshte pronari, por, si një tregtar me përvojë, e hapi çantën dhe i vështronte monedhat e arta kinse kishte njohuri për paratë, pastaj e nxori një monedhë ari nga çanta, e ktheu pak në dorë dhe pastaj e hodhi poshtë tij dhe ajo ra në varkë.
Tregtari vrapoi i tërbuar drejt monedhës së artë, dhe derisa e merrte, ia nguli sytë majmunit duke shpresuar se do ta bënte të njëjtën gjë me të gjitha monedhat e arta. Pastaj majmuni e mori një monedhë tjetër ari, luajti me të dhe më pas, në vend që ta hidhte në varkë, e hodhi në ujë. Tregtari u shtang kur e pa këtë, dhe në dëshpërim filloi të godiste veten në fytyrë duke i bërtitur majmunit, i cili nuk e dëgjonte fare.
Majmuni vazhdoi tâi nxirrte monedhat e arta dhe fitimet nga uji i hidhte nĂ« ujĂ«, kurse fitimet nga qumĂ«shti i hidhte nĂ« varkĂ«, derisa e zbrazi çantĂ«n. KĂ«shtu tregtari mori pjesĂ«n e tij tĂ« fitimeve, kurse uji e mori pjesĂ«n qĂ« i takonte.â
Ky ishte verdikti i drejtĂ« i gjykatĂ«sit tĂ« drejtĂ« majmunit, pĂ«r shkak tĂ« tĂ« cilit, tregtarin mashtrues e gjeti hidhĂ«rimin kĂ«tĂ« botĂ«, kurse nĂ« DitĂ«n e Gjykimit ai do tĂ« pĂ«rballet me hidhĂ«rim edhe mĂ« tĂ« madh dhe shkatĂ«rrim tĂ« plotĂ«, si dhe çdo tregtar mashtrues, nĂ«se sinqerisht nuk pendohet dhe nuk korrigjohet.â(Musnedi i Imam Ahmed ibn Hanbelit)
E lusim Allahun e dashur, që të na tregojë të vërtetën si të vërtetë, dhe të na ndihmojë ta ndjekim atë! Kurse gënjeshtrën të na tregojë si gënjeshtër, dhe të na ndihmojë ta shmangim atë. Që të na ndihmojë të punojmë e të fitojmë me hallall, dhe të ruhemi e të shmangemi prej haramit!
O Zot, ndihmoju të gjithë vëllezërve dhe motrave tona në nevojë!
O Zot, na bëj prej atyre që vetëm për Ty bëjmë ruku dhe sexhde!
O Zot, na ruaj nga sprovat tĂ« cilat nuk mund tâi pĂ«rballojmĂ«!
O Zot, fali prindërit dhe paraardhësit tonë të vdekur, të cilët te ne e sollën dritën e Islamit! Kurse fëmijët tanë bëri prijës të Umetit dhe mbrojtës më të mirë se ne të fesë dhe atdheut!
O Zot, tĂ« lutemi tâi mĂ«shirosh tĂ« vdekurit tanĂ«, tâua falĂ«sh mĂ«katet, dhe ata sĂ« bashku me neve na vendosĂ« nĂ« xhenet. Amin!!!
Pershtati: Miftar Ajdini
COMMENTS